Ocena wiedzy i postaw rolników na temat upraw genetycznie zmodyfikowanych organizmów

Main Article Content

Wanda Kudełka
Kamil Strzelecki


Słowa kluczowe : inżynieria genetyczna, organizmy genetycznie modyfikowane (GMO), rośliny genetycznie modyfikowane, rolnictwo, świadomość, opinie
Abstrakt
Celem badań było określenie poziomu wiedzy i postaw rolników województwa opolskiego odnośnie upraw roślin genetycznie zmodyfikowanych. Na podstawie badań przeprowadzonych w roku 2017 można stwierdzić, że pojęcie GMO znane było zdecydowanej większości ankietowanych rolników (92%), którzy jednocześnie potrafili podjąć próbę wyjaśnienia, co oznacza ten skrót. Wyższym poziomem wiedzy na ten temat wykazywali się rolnicy młodsi, ze średnim i wyższym poziomem wykształcenia. Najczęściej wiedza na temat GMO pochodziła z mediów, rzadziej z prasy specjalistycznej. Jednak większość badanych (ponad 70%) uznała, że jest ona niewystarczająca. Rolnicy nie byli pozytywnie nastawieni do wprowadzania tego rodzaju upraw i żywności (73,9% mężczyzn i 57,1% kobiet). Tylko nieznaczny odsetek ankietowanych (9,2% mężczyzn) przyznał się do uprawiania roślin GM, natomiast większy procent badanych deklarował stosowanie pasz GM w żywieniu zwierząt. Prawie 1/3 respondentów uważała, że z upraw roślin GM nie płyną żadne korzyści, pozostali wskazali m.in. na większą wydajność takich upraw i zmniejszenie ilości stosowanych środków ochrony roślin. Taki sam odsetek badanych uważał, że uprawy GM nie są zagrożeniem dla środowiska. Ponad 80% rolników było otwartych na szkolenia i kursy, które miałyby uzupełnić ich wiedzę na temat inżynierii genetycznej.

Article Details

Jak cytować
Kudełka, W., & Strzelecki, K. (2018). Ocena wiedzy i postaw rolników na temat upraw genetycznie zmodyfikowanych organizmów. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa I Rozwoju Obszarów Wiejskich, 105(2), 140–158. https://doi.org/10.22630/RNR.2018.105.2.23
Bibliografia

Anioł Andrzej, Bielecki Stanisław, Twardowski Tomasz 2008: Genetycznie zmodyfikowane organizmy – szanse i zagrożenia dla Polski, „Nauka”, nr 1 p. 63-84.

Bartoszewski Grzegorz 2012: Otrzymywanie organizmów genetycznie zmodyfikowanych [w] GMO w świetle najnowszych badań, Katarzyna Niemirowicz-Szczytt (red.), Wydawnictwo SGGW, Warszawa, p. 24-28.

Betz Fred, Hammond Bruce, Fuchs Roy 2000: Safety and advantages of Bacillus thuringiensis – protected plants to control insect pests, „Regulatory Toxicology and Pharmacology”, Vol. 32, nr 2, p.156-173. (Crossref)

Buchowicz Jerzy 2009: Biotechnologia molekularna. Modyfikacje genetyczne, postępy, problemy, PWN, Warszawa.Charakterystyka gospodarstw rolnych w województwie opolskim w 2016 r. 2017: Wydawnictwo GUS, Opole, p. 40-43.

Chern Wen 2002: Consumer Acceptance of GMO: Survey Results from Japan, Norway, Taiwan, and the United States, http://aede.osu.edu/resources/docs/pdf/5FE4959A-C1D0-44E7-8DC93811C5418C25.pdf. [dostęp: 14.02.2017].

Cisterna Barbara, Flach Francine, Vecchio Lorela, Barabino Silvia, Battistelli Serafina, Malatesta Manuela, Biggiogera Marco 2008: Can a genetically-modified organism-containing diet influence embryo development? A preliminary study on pre-implantation mouse embryos, „European Journal of Histochemistry”, Vol. 52, nr 4, p. 263-267. (Crossref)

Collinge David, Lund Ole, Thordal-Christensen Hans 2008: What are the prospects for genetically engineered, disease resistant plants?, „European Journal Plant Pathology” Vol.121, nr 3, p. 217-231. (Crossref)

Ganiere Pierre, Chern Wen, Hahn David 2006: A Continuum of Consumer Attitudes Toward Genetically Modified Foods in the United States, „Journal of Agricultural and Resource Economics”, Vol. 31, nr 1, p. 129-149.

Gianessi Leonard 2008: Economic impacts of glyphosate-resistant crops, „Pest Management Science”, Vol. 64, nr 4, p. 346-352. (Crossref)

Goto Fumyiuk, Yoshihara Toshihiro, Shigemoto Naoki, Toki Seiichi, Takaiwa Fumio 1999: Iron fortification of rice seeds by the soybean ferritin gene, „Nature Biotechnology”, Vol. 17, nr 3, p. 282-286. (Crossref)

Huang Jun, Hirji Rozina, Adam Luc, Rozwadowski Kevin, Hammerlindl Joe, Keller Wilf, Selvaraj Gopalan 2000: Genetic engineering of glycinebetaine production toward enhancing stress tolerance in plants: metabolic limitations, „Plant Physiology”, Vol.122, nr 3, p. 747–756. (Crossref)

ISAAA 2016: Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2016.

ISAAA Brief No. 52. ISAAA, Ithaca, p. 2-7.

Jurkiewicz Anna 2015: Aspekt behawioralny postawy młodzieży kończącej szkoły średnie wobec genetycznych modyfikacji organizmów (GMO) i żywności modyfikowanej genetycznie (GMF), „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, Vol. 21, nr 1, p.88–94. (Crossref)

Jurkiewicz Anna 2012: Genetyczne modyfikacje organizmów – biotechnologiczny eksperyment na organizmach żywych, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, Vol. 18, nr 3, p. 236-242.

Jurkiewicz Anna, Bujak Franciszek 2014: Wiedza młodzieży kończącej szkoły średnie na temat problematyki genetycznie modyfikowanych organizmów (GMO) i żywności modyfikowanej genetycznie (GMF), „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, Vol. 20, nr 2, p.149-154. (Crossref)

Jurkiewicz Anna, Bujak Franciszek 2012: Opinie młodzieży średnich szkół o profilu rolniczym na temat genetycznych modyfikacji organizmów i żywności modyfikowanej genetycznie, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, Vol.18, nr 3, p. 229-235.

Kramkowska Marta, Grzelak Teresa, Czyżewska Krystyna 2012: Żywność modyfikowana genetycznie a postawy konsumentów, „Bromatologia Chemia Toksykologiczna”, Vol. XLV, nr 2, p. 206–211.

Kramer Matthew, Sanders Rick, Bolkan Hassan, Waters Curtis, Sheehy Raymond, Hiatt William 1992: Postharvest evaluation of transgenic tomatoes with reduced levels of polygalacturonase: Processing, firmness and disease resistance, „Postharvest Biology and Technology”, Vol. 1, nr 3, p. 241-255. (Crossref)

Kudełka Wanda 2010: Inżynieria genetyczna w produkcji i kształtowaniu jakości żywności, „Nierówności społeczne, a wzrost gospodarczy”, Z. 16, p.115-126.

Lisowska Katarzyna, Chorąży Mieczysław 2010: Genetycznie zmodyfikowane uprawy i żywność – przegląd zagrożeń, „Nauka”, nr 4, p. 127-136.

Łagowska Bożena 2006: Bezpieczeństwo biologiczne w Polsce, Wydawnictwo Politechniki Białostockiej, Białystok.

Malepszy Stefan 2012: GMO i rolnictwo - nauka w zabawie w ciuciubabkę, „Nauka”, nr 2, p. 85-92.

Malepszy Stefan, Świtoński Marek 2012: Postęp biologiczny w rolnictwie w erze genomiki i modyfikacji genetycznych, „Nauka”, nr 1, p. 25-35.

Małyska Aleksandra, Twardowski Tomasz 2009a: Korelacja edukacji z opinią społeczną na przykładzie GMO, „Nauka”, nr 2, p.135–142.

Małyska Aleksandra, Twardowski Tomasz 2009b: Wpływ przekazów medialnych i dyskursu publicznego na kształt krajowego prawodawstwa regulującego kwestię GMO, „Nauka”, nr 4, p.143–153.

Orczyk Wacław 2012: Odmiany roślin uprawnych modyfikowane genetycznie [w] GMO w świetle najnowszych badań, Katarzyna Niemirowicz-Szczytt (red.), Wydawnictwo SGGW, Warszawa, p. 69-86.

Park Eung-Jun, Jeknicì Zoran, Sakamoto Atsushi, DeNoma Jeanine, Yuwansiri Raweewan, Murata Norio, Chen Tony 2004: Genetic engineering of glycine betaine synthesis in tomato protects seeds, plants, and flowers from chilling damage, „The Plant Journal, Vol. 40, nr 4, p. 474-487. (Crossref)

Porretta Sebastiano, Poli Giovanna 1997: Tomato puree quality from transgenic processing tomatoes, „International Journal of Food Science & Technology”, Vol. 32, nr 6, p. 527-534. (Crossref)

Potrykus Ingo, Lucca Pao, Hurrell Richard 2002: Fighting iron deficiency anaemia with iron-rich rice, „Journal of the American College of Nutrition”, Vol. 21, nr 3, p. 184S-190S. (Crossref)

Raymond Ben, Johnston Paul, Nielsen-Leroux Christina, Lereclus Didier, Crickmore Neil 2010: Bacillus thuringiensis: an impotent pathogen?, „Trends in Microbiology”, Vol. 18, nr 5, p. 189-194. (Crossref)

Rembeza Jerzy 2011: Ekonomiczne uwarunkowania uprawy roślin zmodyfikowanych genetycznie, „Zagadnienia Ekonomiki Rolnej”, Nr 2, p. 115-127.

Rośliny transgeniczne GMO – przykłady modyfikacji, http://www.biotechnolog.pl/rosliny-transgeniczne-gmo-przyklady-modyfikacji[dostęp: 20.04.2017].

Roychoudhury Aryadeep, Roy Chaitali, Sengupta Dibyendu 2007: Transgenic tobacco plants overexpressing the heterologous lea gene Rab16A from rice Turing high salt and water deficit display enhanced tolerance to salinity stress, „Plant Cell Reports”, Vol. 26, nr 10, p. 1839-1859. (Crossref)

Sadowski Arkadiusz, Piasecka Magdalena 2011: Poziom wiedzy konsumentów na temat żywności modyfikowanej genetycznie, „Journal of Agribusiness and Rural Development”, Vol. 21, nr 3, p. 105–114.

Sanahuja Georgina, Banakar Raviraj, Twyman Richard, Capell Teresa, Christou Paul 2011: Bacillus thuringiensis: a century of research, development and commercial applications, „Plant Biotechnology Journal”, Vol. 9, nr 3, p. 283-300. (Crossref)

Skawińska Mirosława, Blicharska Joanna 2012: Genetycznie Modyfikowane rośliny – zagrożenie czy korzyści, Genetically modified plants – risks or benefits, „Studia Medyczne”, Tom 27, nr 3, p. 73-81.

Spodobalska Roksana, Wyrzykowska Małgorzata 2015: Świadomość marki GMO w świetle badań ankietowych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Seria Rolnictwo”, Z. 3(3-4), p. 45-57.

Stępień-Słodkowska Marta, Miemyćko Katarzyna, Słowik-Gabryelska Anna 2007: Żywność genetycznie modyfikowana w opinii młodzieży, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego- Prace Instytutu Kultury Fizycznej”, nr 486, p. 81–87.

Sulpice Ronan, Tsukaya Hirokazu, Nonaka Hideko, Mustardy Laszly, Chen Tony, Murata Norio 2003: Enhanced formation of flowers in salt-stresses Arabidopsis after genetic engineering of the synthesis of glycine betaine, „The Plant Journal”, Vol. 36, nr 2, p. 165-176. (Crossref)

Strawska-Kozłowska Jolanta, Badora Aleksandra 2011: Organizmy genetycznie modyfikowane – wykorzystanie we współczesnym rolnictwie, „Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych”, Nr 49, p. 443-451.

Tripathi Savarni, Suzuki Jon, Carr James, McQuate Grant, Ferreira Stephen, Manshardt Richard, Pitz Karen, Wall Marisa, Gonsalves Dennis 2011: Nutritional composition of Rainbow Karen papaya, the first commercialized transgenic fruit crop, „Subtropical Plant Science”, Vol. 24, nr 2, p.140-147. (Crossref)

Twardowski Tomasz, Lubiatowska-Krysiak Eliza 2007: Agrobiotechnologia i przemysł rolno-spożywczy: perspektywy i ograniczenia w świetle opinii publicznej, „Biotechnologia”, Nr 4, p. 26-46.

Twardowski Tomasz 2007: Opinia publiczna a GMO, „Biotechnolog”, Vol. 78, nr 3, p. 45-65.

van Frankenhuyzen Kees 2009: Insecticidal activity of Bacillus thuringiensis crystal proteins, „Journal of Invertebrate Pathology”, Vol.101, nr 1, 1-16. (Crossref)

Województwo opolskie 2016 – podregiony, gminy, powiaty, Wydawnictwo Urząd Statystyczny w Opolu, Opole 2017.

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.