Sezonowość i cykliczność cen oraz ich relacji w łańcuchu marketingowym wieprzowiny

Main Article Content

Stanisław Stańko
Mariusz Hamulczuk


Słowa kluczowe : ceny detaliczne, ceny surowca rolniczego, łańcuch marketingowy, wahania sezonowe i cykliczne, rozstęp cenowy
Abstrakt
W opracowaniu przedstawiono wahania sezonowe i cykliczne cen żywca wieprzowego oraz cen detalicznych 16 produktów żywnościowych wytwarzanych z wieprzowiny. Podstawą do określenia prawidłowości zmian cen były miesięczne dane z lat 1997-2014. Do wyodrębnienia wahań sezonowych i cyklicznych zastosowano metodę X-12-ARIMA oraz filtry Hodricka-Prescotta. Badania potwierdzają występowanie wahań sezonowych i cyklicznych w łańcuchu marketingowym wieprzowiny w Polsce. Wahania sezonowe cen na rynku sprzedaży detalicznej są opóźnione w stosunku do wahań na rynku żywca o 1-2 miesiące, podczas gdy opóźnienie w przypadku wahań cyklicznych wynosi 1-6 miesięcy. Analizy wykonane zgodnie z modelem addytywnym wskazują, że wahania cen rolnych w znacznym stopniu są przenoszone na zmiany cen detalicznych. Z kolei zastosowania modelu multiplikatywnego wskazują, że zmienność cen detalicznych jest niższa niż zmienność cen rolnych.

Article Details

Jak cytować
Stańko, S., & Hamulczuk, M. (2015). Sezonowość i cykliczność cen oraz ich relacji w łańcuchu marketingowym wieprzowiny. Roczniki Naukowe Ekonomii Rolnictwa I Rozwoju Obszarów Wiejskich, 102(3), 7–19. https://doi.org/10.22630/RNR.2015.102.3.23
Bibliografia

Baker Derek, 2003: The Danish food marketing chain: developments and Policy choice, Fodevateokonomisk Instytut, Report, nr 154.

Cramer Gail L., Jensen Clarence W., 1991: Agricultural Economics and Agribusiness, John Wiley & Sons, Inc. Fifth Edition, New York Chichester Brisbane Toronto Singapore.

Elitzak Howard, 1999: Food Cost Review, 1950-97, USDA, Economic Research Service, Agriculture Economic Report, no. 780, June 1999.

Ezekiel Mordecai, 1938: The Cobweb Theorem, "The Quarterly Journal of Economics", vol. 52, no. 2, 255-280. (Crossref)

Figiel Szczepan, 2002: Cenowa efektywność rynku towarowego na przykładzie zbóż w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 180.

Figiel Szczepan, Rembisz Włodzimierz, 2009: Przesłanki wzrostu produkcji w sektorze rolno-spożywczym - ujęcie analityczne i empiryczne, IERiGŻ-PIB, nr 169, Warszawa, 119.

Gardner Bruce L. 1975: The Farm-Retail Price Speed in a Competitive Food Industry, "American Journal of Agricultural Economics", vol. 57, no. 3, 399-409. (Crossref)

Hamulczuk Mariusz, Hertel Katarzyna, Klimkowski Cezary, Stańko Stanisław, 2014: Wybrane problemy prognozowania detalicznych cen żywności, IERiGŻ-PIB, nr 114, Warszawa.

Heijman Willem, Krzyżanowska Zofia, Gędek Stanisław, Kowalski Zbigniew, 1997: Ekonomika rolnictwa, Zarys teorii, Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa, 363.

Hodrick Robert J., Prescott Edward C., 1997: Postwar US business cycles: an empirical investigation, "Journal of Money, Credit, and Banking", nr 29(1), 1-16. (Crossref)

Kuosmanen Timo, Niemi Jyrki, 2009: What explains the widening gap between the retail and producer prices of food, "Agricultural and Food Science", vol. 18, 317-331. (Crossref)

Kusz Dariusz, 2005: Specjalizacja a efektywność gospodarstw ukierunkowanych na produkcję żywca wieprzowego, "Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu", 7(1), 150-155.

Lisiak Dariusz, Grześkowiak Eugenia, Borys Andrzej, Borzuta Karol, Strzelecki Jerzy, Magda Fabian, Lisiak Beata, Powałowski Krzysztof, 2011: Wpływ mięsności tusz wieprzowych na wydajność mięsa i tłuszczu, "Nauka Przyroda Technologia", t. 5, z. 6, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań, 1-13.

Małkowski Jan, Zawadzka Danuta, 1995: Wahania produkcji trzody chlewnej w Polsce i w innych krajach, Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy, z. 389, IERiGŻ-PIB, Warszawa.

Metodyka szacowania fizycznych rozmiarów produkcji zwierzęcej, 2008: GUS, Warszawa.

Reed Albert J., Elitzak Howard, Wohlgenant Michael H., 2002: Retail Farm Price Margin and Consumer Product Diversity, USDA, Economic Research Service, Technical Bulletin Number 1899.

Rembisz Włodzimierz, 2007: Mikroekonomiczne podstawy wzrostu dochodów producentów rolnych, VIZJA PRESS&IT, Warszawa.

Ritson Christopher, 1977: Agricultural Economics. Principles and Policy, Collins, 8 Grafton Street, London W1.

Schmidt Stefan, Mandecki Stefan, 1933: Produkcja trzody chlewnej w świetle badań koniunkturalnych, Towarzystwo Ekonomiczne, Kraków.

Schnepf Randy, 2009: Farm - to Food Price Dynamics, Congressional Research Service, 7-5700, May 29.

Tomek William G., Robinson Kenneth L. 2001: Kreowanie cen artykułów rolnych, PWN, Warszawa, 158-177.

Urban Roman, 2002: Wartość dodana i marże w przetwórstwie głównych produktów rolnych, IERiGŻ, Warszawa, Projekt badawczy nr 5 HO2C 070 21.

USDA, ERS: Meat Price Spreads. History - Pork, [online], www.ers.usda.gov/data-products/price-spreads-from-farm-to-comsumer.aspx.

Wohlgenant Michael K., 2001: Marketing Margins: Empirical Analysis, [w] Handbook of Agricultural Economics, vol. I, B. Gardner, G. Rausser (red.), Elsevier Science B.V. (Crossref)

Wohlgenant Michael K., Haidacher Ricard C., 1989: Retail to Farm Linkage for a Complete Demand System of Food Commodities, USDA, Economic Research Service, Technical Bulletin Number 1775, December.

X-12-ARIMA References Manual, version 0,3, US. Bureau of the Census 2011, http://www.census.gov./ts/x12a/v03/x12adocV03.pdf.

Zawadzka Danuta, 2013: Cykl świński a funkcjonowanie rynku żywca wieprzowego, Praca doktorska, IERiGŻ-PIB, Warszawa.

Statystyki

Downloads

Download data is not yet available.